هدف: هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش بر مبنای حواس پنج گانه بر افزایش خلاقیت کودکان پیش دبستانی است.روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و گروه کنترل است. نمونه مورد مطالعه این پژوهش شامل 20 کودک پیش دبستانی از ناحیه شش آموزش و پرورش شهر مشهد در سال تحصیلی 94-95 بودند که به روش نمونه گیری نمونه در دسترس انتخاب شد و به دو گروه 10 نفری تقسیم شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش آزمون سنجش خلاقیت تورنس فرم"ب" تصویری است. جهت آموزش کودکان از ابزار آموزشی محقق ساخته با رویکرد به کارگیری حواس پنج گانه، استفاده شده است. از آزمون تحلیل کوواریانس برای تعیین تفاوت نمرات پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان می دهد که میانگین نمرات خلاقیت دو گروه آزمایش و کنترل کودکان در پیش آزمون و پس آزمون در سطح 0.5 تفاوت معناداری دارد. این بیانگر آن است که برنامه ی آموزشی بر مبنای حواس پنج گانه بر افزایش خلاقیت کلی کودکان و مولفه های سیالی، انعطاف پذیری، ابتکار و بسط کودکان موثر است.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که به کارگیری حواس مختلف کودکان در جریان آموزش می تواند در افزایش خلاقیت کودکان پیش دبستانی موثر باشد.

زمینه و هدف: دانش آموزان با اختلال یادگیری، بیشتر از دانش آموزان عادی دچار مشکلات شناختی هستند. هدف از انجام این پژوهش بررسی آموزش حواس پنج گانه بر توان مندی شناختی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری خواندن بود. روش بررسی: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری را تمامی دانش آموزانی تشکیل دادند که در سال تحصیلی 99-1398 به مرکز مشکلات یادگیری شهرستان فردوس مراجعه کردند. شیوه نمونه گیری به صورت دردسترس بود. تعداد سی دانش آموز 7تا8ساله، داوطلب واجد شرایط به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گروه گواه قرار گرفتند. به منظور اطمینان از نبود ناتوانی ذهنی در دانش آموزان، مقیاس هوش وکسلر کودکان-ویرایش چهارم (وکسلر، 2003) اجرا شد؛ همچنین در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری، والدین پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی (بریف) (جیویا و همکاران، 2000) را تکمیل کردند. برای گروه آزمایش به مدت ده جلسه هفتاددقیقه ای، آموزش تقویت حواس پنج گانه با همراهی مادران آن ها ارایه شد؛ اما گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی به کمک نرم افزار SPSS نسخه 23 صورت گرفت. سطح معناداری آزمون ها 0٫, 05 در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد، تحلیل واریانس متغیر توان مندی شناختی برای اثر زمان، اثر گروه و اثر گروه*زمان معنادار بود (0٫, 001>p)؛ همچنین در متغیر توان مندی شناختی در گروه آزمایش، بین مراحل پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد (0٫, 001>p)؛ اما بین مراحل پس آزمون و پیگیری تفاوت معنادار وجود نداشت (0٫, 207=p). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش، آموزش تقویت حواس پنج گانه می تواند به عنوان مداخله ای بهنگام بر توان مندی شناختی دانش آموزان با اختلال خواندن موثر باشد و استفاده از آموزش مذکور به مربیان مراکز اختلال یادگیری توصیه می شود.

زمینه و هدف: کم توانی یادگیری خاص اختلالی است که با توانایی دانش آموز در گوش دادن، فکر کردن، صحبت کردن، نوشتن، هیجی کردن، یا انجام محسابات ریاضی تداخل ایجاد می کند. دانش آموزان با کم توانی یادگیری خاص ممکن است در خواندن، نوشتن، یا ریاضی مشکل داشته باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر بخشی آموزش تقویت حواس پنج گانه بر توانمندی شناختی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی بود. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با دو گروه گواه و آزمایش و مرحله پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش آموزانی بود که در سال تحصیلی 99-1398 به مرکز مشکلات یادگیری شهرستان فردوس مراجعه کردند. از این جامعه تعداد 30 دانش آموز به صورت نمونه گیری هدفمند، انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. سپس آزمون هوش وکسلر کودکان (2003) اجرا و از پرسشنامه مهارت های اجتماعی ماتسون (1983) و سیاهه درجه بندی رفتاری کنش های اجرایی (جیویا وهمکاران، 2000) به عنوان ابزارهای جمع آوری داده ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد. گروه آزمایش به مدت 10 جلسه 70 دقیقه ای تحت آموزش تقویت حواس پنج گانه قرار گرفت و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. در پایان هر دو گروه مجددا به ابزار پژوهش پاسخ دادند (پس آزمون) و در پایان دوره پیگیری پس از دو ماه انجام شد. داده ها به روش تحلیل کوواریانس یک راهه در محیط نرم افزار spss نسخه 23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد که اثر گروه بر ترکیب متغیرهای توانمندی شناختی (0/847=اندازه اثر، 0/001>p، 149/942=F) و مهارت های اجتماعی (0/824=اندازه اثر، 0/001>p، 126/809=F) در دانش آموزان با اختلال یادگیری معنادار است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، آموزش تقویت حواس پنج گانه می تواند به عنوان یک مداخله موثر بر توانمندی شناختی و مهارت های اجتماعی دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و هدف یکی از مهم ترین مباحث فلسفی از روزگار باستان تا به امروز مساله حواس بوده است. فیلسوفان یونان باستان به خصوص Platoو Aristotle، مبسوطا درباره حواس سخن گفته اند. ارسطو در دو رساله به تبیین ادراک ظاهری و باطنی معرفت درباره نفس و حواس و محسوس پرداخته است. وی معتقد به معرفت بخش بودن داده های قوای ظاهری نفس (لامسه، باصره، ذایقه، سامعه و شامه) است و لازمه اش را هماهنگی ادراک حسی با عقل می داند. در میان قوای ادراکی نفس، حس مشترک وضعیت ویژه ای دارد که کارکردهایی چون ادراک محسوسات مشترک و تشخیص وجوه تفاوت میان اشیا و ادراک احساس را به آن نسبت می دهد. با توجه به اهمیت جایگاه ویژه ادراک حسی در معرفت آفرینی مساله اصلی مورد پژوهش در این مقاله پاسخ به این سوال خواهد بود که نقش حواس مادی و ادراک حسی در معرفت بخشی چقدر است؟ با وجود آنکه مباحث نفس شناسی Aristotle همواره مورد توجه خاص صاحبان اندیشه بوده است، اما هنوز هم جمع بندی از نظرات Aristotleراجع به حس و نقش حواس در معرفت به شکل حاضر در فارسی وجود ندارد. در این مقاله تلاش کردیم با نظم و دقت بیشتری آرای Aristotle را معرفی و نظر مفسرین وی را به صورت جامع در یک نگاه ارایه دهیم. از آنجا که سوال هایی درباره ارتباط و تعامل میان نفس، حواس ظاهری و حس مشترک و قوه فکر مطرح است که ضرورت مطالعه دقیق مباحثی چون ادراک حسی، خیال و قوای نفس به نحوی شایسته می طلبد. روش تحقیق از روش توصیفی تحلیلی بوده است. ملاحظات اخلاقی: راستی و امانتداری در ارجاعات کاملا رعایت شده است. یافته ها: در این مقاله تلاش کردیم با نظم و دقت بیشتری آرای ارسطو را معرفی و نظر مفسرین وی را به صورت جامع در یک نگاه ارایه دهیم. نتیجه گیری: اهمیت جایگاه ویژه ادراک حسی در معرفت آفرینی و ارتباط و تعامل میان نفس، حواس ظاهری و حس مشترک و قوه فکر از جمله دستاوردهای این مقاله است.

این پژوهش در چارچوب زبان­شناسی حواس انجام گرفته است. زبان­شناسی حواس رابطۀ حواس و زبان را بررسی می­کند و به این موضوع می­پردازد که هر زبان شناخت حسی را چگونه و به چه میزان رمزگذاری می­کند و تفاوت زبان­ها از این نظر چیست. در این پژوهش با استفاده از سلسله­مرتبۀ متوسط قدرت درکی حواس که توسط لینوت و کانل (2009)  ارائه شده است، به بررسی بسامد صفات حسی و هم­نشینی اسامی و صفات حسی در پنج داستان کوتاه معاصر سبک رئال (14703 واژه) و چهار داستان کوتاه معاصر سبک سوررئال با تعداد واژۀ برابر پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که بیش­ترین صفات حسی در هر دو سبک رئال و سوررئال، مربوط به حس بینایی و کم­ترین مربوط به حس بویایی است و سه حس دیگر در بین این دو قرار دارند؛ بنابراین، سلسله­مرتبۀ لینوت و کانل (2009) دربارۀ هر دو سبک با یک تفاوت در جایگاه دو حس شنوایی و چشایی مصداق دارد؛ اما تعداد صفات حسی در همۀ حواس در سبک رئال به­طور قابل­ملاحظه­ای بیش­تر از سوررئال است که می­تواند به­عنوان یک مؤلفۀ ممیز سبک در نظر گرفته شود. دربارۀ نظر لینوت و کانل (2009) و وینتر (2019) در خصوص بسامد بالاتر اسامی و صفات حسی هم­حوزه، داده­های این پژوهش مؤید قوی برای این نظر نبوده­اند.

دیر زمانی از مرگ خیام نگذشته بود که دیدگاه های متفاوت و حکایت ها و افسانه های متناقضی درباره زندگی و شخصیت خیام پدید آمد. برای نمونه در آثاری مانند تتمه صوان الحکمه، تاریخ الحکما، مرصاد العباد و.... می توان بخشی از این دیدگاه های گوناگون وگاه متضاد را دید. این تناقض ها در سده چهاردهم به گونه ای بسیار آشکارتر در پژوهش های محققان درباره خیام دیده می شود. در این مقاله کوشش شده، با در نظر گرفتن دو محور اساسی (اندیشه و شخصیت) در همه آثار پدید آمده درباره خیام رویکردهای متفاوت در زمینه خیام شناسی بررسی شود. به طور کلی می توان پنج رویکرد زیر را معرفی کرد:1-رویکردی که صادق هدایت آغازگر آن بود.2-رویکردی که با محمد علی فروغی و قاسم غنی شروع شد. 3-رویکردی که با اثر صدیقی نخجوانی زیر عنوان خیام پنداری آغاز شد.4-رویکردی که با عباسعلی کیوان قزوینی در ایران پدید آمد. 5-رویکردی که ف، دوبلوای فرانسوی آن را زیر عنوان «چهره ای داستانی از خیام» ارایه داد.